Phased Array Ultrasonic Testing (PAUT) การทดสอบโดยวิธีคลื่นเสียงความถี่สูงแบบเรียงเฟส

เป็นการทดสอบขั้นสูงของการทดสอบด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง โดยใช้หลักการเดียวกันในการส่งผ่านคลื่นเสียงเข้าไปในวัสดุด้วยหัวโพรบ (Probe) ที่ประกอบไปด้วยผลึกขนาดเล็กๆ หลายผลึก ซึ่งแต่ละผลึกสามารถส่งคลื่นเสียงในลักษณะพัลส์ (Pulse) เป็นจังหวะได้อย่างอิสระจากกันและกัน ทำให้ได้ข้อมูลลำคลื่นเสียงที่หลากหลาย เพื่อนำมาประกอบกันในการสร้างภาพในลักษณะภาพตัดขวางของชิ้นทดสอบ การทดสอบโดยวิธีคลื่นเสียงความถี่สูงแบบเรียงเฟสใช้ในการตรวจหาความไม่ต่อเนื่องในชิ้นงานทดสอบ เช่น รอยแตกร้าว หรือรอยบกพร่องที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพของวัสดุ นอกจากนี้ยังสามารถตรวจหาความหนาที่หายไปของวัสดุอันเนื่องมาจากการกัดกร่อน การกัดเซาะ และการเสียดสีได้

หลักการทำงาน

• ใช้Transducer แบบหลายช่อง (Array Transducer) ที่แต่ละช่องสามารถส่งและรับคลื่นอิสระ
• เครื่องคอมพิวเตอร์จะควบคุมเวลาและมุมการส่งคลื่น ทำให้สามารถเปลี่ยนทิศทางของคลื่นโดยไม่ต้องเคลื่อนหัววัด
• การสะท้อนของคลื่นจากข้อบกพร่อง (Defects) จะถูกวิเคราะห์และสร้างเป็นภาพ 2D/3D ของวัสดุภายใน

ข้อดีของ PAUT

• ตรวจสอบรอยบกพร่องภายในวัสดุได้แม่นยำ
• สามารถสร้างภาพ 2D/3D ของรอยบกพร่อง
• ลดจำนวนการเคลื่อนหัววัดมากเมื่อเทียบกับ UT แบบปกติ
• สามารถตรวจสอบชิ้นงานขนาดใหญ่และซับซ้อนได้

ขั้นตอนการทดสอบ PAUT

1. เตรียมงาน: ทำความสะอาดพื้นผิว, เลือกหัววัดและเครื่องมือ
2. สอบเทียบเครื่อง: ใช้ Test Block, ปรับมุมและความเร็วเสียง
3. วัดและสแกน: วางหัววัด, ส่งคลื่น, สแกนตามแนวที่ต้องการ
4. วิเคราะห์ผล: สร้างภาพ 2D/3D ของรอยบกพร่อง, ประเมินความรุนแรง
5. รายงานผล: บันทึกตำแหน่งและลักษณะรอยบกพร่อง พร้อมแนะนำการซ่อมบำรุง

ข้อควรระวัง

• พื้นผิวต้องสะอาดและเรียบ
• ต้องสอบเทียบเครื่องทุกครั้ง
• ต้องเลือกหัววัดและตั้งมุมให้เหมาะสมกับชิ้นงาน